تاریخچه لامپ‌های رشته‌ای (التهابی)

یکی از قدیمی و پرکاربردترین منبع روشنایی را می‌توان لامپ‌های رشته‌ای (التهابی) نام برد. که به گفته‌ی رابرت فیدل و پاول اسرائیل، مخترع این لامپ توماس ادیسون است. این نوع لامپ را می‌توان در نوردهی خانگی و تجاری ،چراغ‌های اتومبیل ، مصارف تبلیغاتی و ... مشاهده کرد.

لامپ‌های رشته‌ای شامل نوعی حباب شیشه‌ای که دورن این حباب رشته‌‌ای به نام تنگستن، دارای نقطه ذوب بالا و مقاومت الکتریکی زیاد وجود دارد، ساخته می‌شود و جریان الکتریکی از این رشته عبور میکند.

به گفته برخی تبخیر رشته تنگستن باعث کدر شدن حباب شیشه‌ای میگردد. این رنگ کدر زمانی به وجود می‌آید که رشته تنگستن جامد داغ شده و همچنین با هوا ترکیب میگردد. به همین منظور دانشمندی به نام ایرونگ لانگمویر بیان کرد که درون این لامپ رشته‌ای گاز بی‌اثر و کم فشاری وجود دارد تا تبخیر رشته تنگستن را کم کند این گاز بی‌اثر را آرگون و کمی نیتروژن میتوان نام گذاری کرد.

حباب شیشه‌ای در چندین سال گذشته مشکلاتی برای دانشمندی به نام گوبل به وجود ‌آورده بود که ادعا میکرد قبل از ادیسون او حباب شیشه‌ای را اختراع کرده است اما لویس لاتیمر به گفته‌ی خود گوبل را کلاهبردار نشان داد و ادعای او را نقض کرد.

معایب و مضرات لامپ‌های رشته‌ای

همانطور که میدانیم لامپ‌های رشته‌ای در ولتاژهای 1.5 ولت تا 300 ولت تولید می‌شود و هیچ نیازی به تجهیزات دیگر ندارد همچنین هزینه‌ی خرید لامپ‌های رشته‌ای بسیار پایین است و نور گرم آرامش بخشی دارد اما با توجه به معایب آن به هیچ عنوان مقرون به صرفه نیست.

طول عمر بسیار کم و راندمان پایین

از جمله معایب آن می‌توان به طول عمر بسیار کم و راندمان پایین (اتلاف بالای انرژی) اشاره کرد. دمای این لامپ میتواند بین 220 تا 260 درجه سانتی گراد باشد به همین منظور این لامپ حرارت بسیار بالایی را به وجود می‌آورد و باید در تابستان‌های بسیار گرم از مصرف آن صرفه نظر کرد یا اینکه از وسایل سرمایشی استفاده نمود.

حتما بخوانید...

لامپ چند وات بگیرم؟

مختصری در رابطه با لامپ ال ای دی شارژی

لوکس، کندلا و لومن چیست؟

آثار تخریبی آن به بدن انسان

ازجمله معایب دیگر لامپ رشته‌ای میتوان به آثار تخریبی آن به بدن انسان اشاره کرد که سلامت انسان را به خطر بی‌اندازد و میتواند برای چشمان تهدید خوبی به شمار ‌‌آید. این نوع لامپ برای سلامت بدن تهدیدزا است که در چند سال اخیر ذهن پژوهش‌گران و پژشکان را به خود مشغول کرده است.

تولید گاز گلخانه‌ای

یکی دیگر از عوامل ناشی از آن، گاز گلخانه‌ای است به خطر جدی برای دنیا محسوب می‌شود. این نوع گاز که به گاز گلخانه‌ای معروف است اثرات ناشی از تابش نور خورشید برسطح زمین می‌باشد که توسط گازهایی که دور تا دور کره زمین را گرفته‌اند، به وجود می‌آید.

حباب شیشه‌ای این لامپ نمیگذارد گاز اکسیژن به درون آن نفوذ کند که در غیر این صورت لامپ رشته‌ای میسوزد. معمولا عمر متوسط لامپ رشته‌ای یا حبابی، 1000 ساعت با ولتاژ 230 تخمین زده شده است. بین این ولتاژ و عمر 1000 ساعته‌ی آن وابستگی فیزیکی وجود دارد که هرچه ما ولتاژ لامپ را افزایش دهیم در نتیجه دمای فیلامان (فیلامان عنصری است که ادیسون به عنوان ماده اصلی این لامپ مورد استفاده قرار داده است) زیاد شده و بنابراین سرعت تبخیر رشته‌ی تنگستنی افزایش میابد و به تدریج باعث سوختن لامپ میگردد.

توجه

توجه شود در مناطقی که معادن در آنجا وجود دارند باید از لامپ‌های رشته‌ای مخصوصی استفاده کنند تا اینکه از خطر انفجار جلوگیری شود. برای مثال از لامپ‌هایی استفاده شود که دمای آن از محدوده‌ی معینی فراتر نرود.

اندازه بزرگ لامپ رشته ای

یکی دیگر از مضرات، اندازه و ابعاد بزرگ آن است که در شرایط‌ های مختلف نمی‌توان از این لامپ استفاده کرد.

اصلی‌ترین مشکل لامپ‌های رشته‌ای

اصلی ترین مشکل این لامپ تبخیر رشته تنگستن است که سرعت سوخت لامپ را بالا میبرد. در مصرف‌های معمولی این رشته بخار می‌شود و نور لامپ کمتر می‌گردد و میدانیم که هرچه بازده بیشتر باشد، سرعت تبخیر رشته تنگستن بیشتر است و برای جلوگیری از این تبخیر، از سیم‌های مرغوبی که فنر پیچیده شده نام دارد، استفاده کرد.

کشور ایران به دلیل عیوب بسیار زیاد این نوع لامپ، سعی بر منع خرید و فروش آن داشته است و مردم را به مصرف لامپ ‌های فلورنست، ال ای دی و غیره تشویق میکند.

میدانیم که لامپ‌های رشته‌ای بسیار پر مصرف هستند و هزینه‌ی هنگفتی را موجب می‌شوند همچنین اتحادیه‌ای به نام (خدای خورشید)، سال‌های متعددی را برای خرید فروش این نوع لامپ تحت کنترل خود قرار داده بودند.

مقایسه لامپ‌های رشته‌ای با لامپ‌های LED 

قیمت بصرفه

لامپ‌های ال ای دی در مقایسه با لامپ‌های رشته‌ای با قیمت مناسب‌تری در بازار عرضه می‌شوند و همچنین استفاده از لامپ‌ LED در طولانی مدت، باعث کاهش قبض ماهیانه برق می‌شوند.

 طول عمر

طول عمر لامپ‌های ال ای دی بسیار بیش‌تر از لامپ‌های رشته‌ای است و می‌توان برای مصارف مختلف از آن استفاده نمود. شرایط آب و هوایی هیچ تاثیری بر روشنایی و عمر لامپ‌هایLED ایجاد نمی‌کند.

 تنوع رنگی

نور اکثر لامپ‌های ال ای دی به رنگ سفید هستند اما می‌توان آن‌ها را با طیف رنگی متفاوت بنا به نیاز خود تهیه کرد. اما نور لامپ‌های رشته‌ای به رنگ زرد همانند نور خورشید هستند.

 تنظیم روشنایی

یکی دیگر از فواید استفاده از لامپ‌های ال ای دی این است که می‌توان زاویه و شدت نوررا تنظیم کرد. اما در سایر لامپ‌های از جمله لامپ‌های رشته‌ای به مرور زمان شاهد کاهش بازدهی نور‌، می‌شویم.

 سخن آخر

براساس مطالب ذکر شده نتیجه می‌گیریم که لامپ‌های رشته‌ای نمی‌توانند منبع الکتریکی قابل استفاده ای برای مصرف ما باشد به دین صورت برخی کشورها همانند برزیل برای استفاده بیش‌از حد لامپ‌های رشته‌ای به جای لامپ‌های فلورنست و ال ای دی، قوانینی را تصویب کرده‌اند که از مصرف لامپ‌های التهابی به شدت خودداری کنند و همچنین جلوی تولید این مدل لامپ‌های پرمصرف را گرفته‌اند.

یکی از شایع‌ ترین مضرات لامپ‌های رشته‌ای طیف‌های نوری گسیل شده، است. یکی از این طیف‌ها که قابل روئیت برای چشمان است نور مرئی میباشد اما طیف‌های ماورای بنفش و مادام قرمز را نمی‌توان بی‌اثر بر سلامت دانست.

هرچه لامپ پربازده‌ تر باشد این طیف‌ها بیشتراست البته تا زمانی که رشته تنگستن جامد هستند این پربازدهی ادامه دارد.

میتوان گفت طیف نوری فرابنفش که از خورشید بر زمین تابش می‌شود بسیار مواد سمی دارد که در بدن باعث جهش میگردد که بسیار خطرناک است پس باید برای جلوگیری از برخی بیماری‌ها و جهش‌های ژنتیکی در مقابل نور خورشید از خود حفاظت کنیم و از لامپ‌های رشته‌ای که همانند نورخورشید خطراتی را دارا هستند، مورد استفاده قرار ندهیم.

منبع: IKEA

توجه